Plastic Surgery Camp 2009 (Bangladesh)

Verslag van Aafke Lautenbach, anesthesieverpleegkundige.

Het gezelschap bestond dit jaar uit:
Cees Spronk, Paul Spauwen beiden plastisch chirurg, Corien van Rijswijk, anesthesist en Aafke Lautenbach, anesthesiemedewerker. Verder reisden de dames Spronk(Neeltje) en Spauwen( Elisabeth) ook mee.

7 februari 2009, 9.00 uur kwamen de Friezen bij het MCL om te vertrekken naar Airport Dusseldorf. Gelijktijdig met ons kwamen in Dusseldorf ook de Pauwens aan. Het vliegtuig vertrok om 14.40 uur voor de vlucht naar Dubai. We kwamen om 23.59 uur plaatselijk tijd aan en moesten toen 4 uren wachten voor de vlucht naar Dhaka.

Op 8 februari kwamen we om 10.00 aan in Dhaka. We werden opgehaald door Lithu Haque, Shamims broer. (Shamim is de zwager van dr Spronk en financiert een groot deel van het werk in Faridpur)
We gingen eerst naar Stefan house om daar koffie te krijgen en reisden we door naar de AKH fabriek van Shamim voor de lunch.
De reis werd vervolgd, de veerpont was druk, het water stond erg laag. Daardoor hebben voertuigen grote moeite om van en op de boot te komen.
Uiteindelijk kwamen we om 18.00 uur aan bij het Guesthouse. De kamers worden verdeeld, eerst dachten Corien en ik erover om een kamer te delen, maar als we de koffers openslaan lijkt het ons toch beter om ieder een eigen kamer te nemen.
We maakten het die avond niet laat.

Maandag 9 februari
Om 10 uur stond de openingsceremonie gepland. Na de gebruikelijke toespraken (Corien en ik hoefden niet aan het woord) kon de patiëntenselectie beginnen. Veel indrukken van vorig jaar waren nu een stuk minder heftig, je weet wat voor verminkingen je zo ongeveer kunt verwachten.
Halverwege nog even teruggeweest voor anesthesiespullen. Aan het einde van de dag onze apparatuur geïnspecteerd. Dat was nieuw voor de heren chirurgen: “Dat heb ik Rob nog nooit zien doen”, was de reactie van de chirurgen. Corien was onder de indruk van de oude spullen. De oudste roestbak van vorig jaar was nu vervangen door een nieuwer exemplaar. Om 18 uur waren we weer terug in het Guesthouse.

Dinsdag 10 februari
Onze eerste OK dag. Alles moest weer wennen, maar toch liep het goed. Wel waren er ZEER veel mensen in de Ok. Zo waren er met dr Alam (anesthesist) 4 trainee’s mee gekomen. Dat zijn dokters die stage lopen en zich dan na die tijd “trained in anesthesia”mogen noemen.
Deze trainees vragen erg veel van ons geduld, er daardoor ontstaan er ongewenste situaties.
We proberen een anesthesie verslaglegging in te voeren, maar het nut daarvan wordt maar slecht begrepen. Toch houden Corien en ik stug vol en aan het einde van ons verblijf vult ook dr. Alam de papieren in.

Woensdag 11 februari
De dag begon slecht, het eerste kind bleek niet nuchter, de verse rijst en groente kwamen eruit en daardoor aspireerde het kind. Met moeite kregen we het kindje weer bij de tijd, de operatie werd geannuleerd. Volgens het eerste verhaal had moeder het kindje om 2 uur nog eten gegeven, later werd het 4 uur en uiteindelijk bleek het een half uur van te voren nog een volledige maaltijd gehad te hebben. Het kindje heeft nog een poos op de trolley in de OK gelegen ter observatie, werd verneveld, extra antibiotica en veel O2. Dat was de eerste keer dat Rob zijn O2 metertje erg nuttig was. De moeder kreeg te horen dat ze nog een paar dagen in het ziekenhuis moesten blijven, maar ’s avonds bleek ze toch naar huis gegaan. Ze woonden op 15 minuten van het ziekenhuis en zouden in geval van problemen terugkomen. We hebben ze niet meer gezien en niets meer over hen vernomen.
Als later diezelfde ochtend nog een patiënt (na de operatie) alles onderkotst is voor Corien de maat vol. “als het zo verder gaat dan hou ik er mee op”. Tijd voor actie!
Tot dan toe had dr Alam zich afzijdig gehouden voor onze problemen. Hij verdween ijlings naar zaal om de zusters ECHT duidelijk te maken dat de patiënten nuchter moesten blijven. We hebben geen brakers meer gehad.
De trainee’s waren een verzoeking voor ons, we besloten niet meer dan twee tegelijk op de OK toe te laten.

Donderdag 12 februari
Alles loopt goed vandaag op OK, Corien begint goed te wennen.
Eén van de trainee’s bevraagt mij over inspiratie en expiratie, hij heeft er geen idee van wat hij doet!!! De ballon inknijpen is in zijn ogen een expiratie en ook met een losse ballon voor zijn eigen mond is het hem niet uit te leggen. Gelukkig is er ook een andere leerling die wel relevante vragen stelt en die er meer doel over lijkt te hebben, toch is het onverantwoord om hen alleen te laten met een patiënt.

Vrijdag 13 februari
Wat een vrije dag zou zijn werd anders gepland. De minister kwam op bezoek en van ons werd verwacht dat ten tijde van het bezoek en één operatie werd gedaan.
Om 10 uur zijn we eerst op bezoek geweest bij het Holland Children House (HCH) om vervolgens om 12 uur op OK te zijn voor één extra patiënt. Cees opereert brandwondcontracturen onder algehele anesthesie en Paul deed een locaal verdoofde lipsluiting.
Na de lunch was het tijd voor een boottochtje op de rivier. Dr.A.C. Paul ging ook mee met vrouw en kinderen. Een heel gezellige middag.
’s Avonds kwam de minister weer langs voor een gesprek en werd er samen gedineerd.

Zaterdag 14 februari
Valentijnsdag. Dat bleek hier een bijzondere dag, we kregen rozen van de zusters en zuster Rokeya had een groot hart gemaakt. Paul en Elisabeth hadden een kleinigheidje gemaakt voor het OK personeel. Dat werd erg gewaardeerd.
Neeltje en Elisabeth vertrokken voor een paar dagen naar Dhaka om parels te kopen voor de jaarlijkse tuinfair.
Wij werkten die dag lekker door en ’s avonds kwam dr. Titu langs om de zaken voor de sluitingsceremonie door te nemen.

Zondag 15 februari
De dag begon goed, er werd weer goed doorgewerkt. Corien en ik raakten heel goed op elkaar ingespeeld. Lekkende gasflessen bleven een probleem, maar de voorraad is groot genoeg en niemand leek het te deren. Wel gingen de knoppen van de N2O en O2 steeds zwaarder draaien, maar ook daar stoorde niemand zich aan.
Aan het einde van de dag kwam een manneke van 7 jaar terug op OK, nabloeding na palatum/ pharynxplastiek en tonsillectomie. Omdat beide tafels in gebruik waren, was de eerste opvang op de trolley. Daar braakte het jochie 3 keer veel bloed, het kind was bleek, futloos en erg onrustig.
Er werd een tweede infuus geprikt en kwam terug op tafel. De saturatiemeter van Rob was weer erg nuttig. Opnieuw geïntubeerd. Het bloedde overal diffuus, een duidelijke spuiter werd niet gevonden. Het bleef diffuus bloeden, stollingsstoornissen? Werkt de adrenaline niet goed, is de sterkte te slap? Allerhande vragen kwamen naar voren. Daarom werd er medicatie gegeven. Nadat langzaam het bloeden toch ophield ging het kind terug naar de zaal. Het bleef goed gaan.
Indrukwekkend was de casus zeker.

Maandag 16 februari
Het manneke van zondag deed het goed, het HB was weer normaal.
Het operatieprogramma liep vlot, wij wilden graag naar de markt om te sneupen en dat leek te lukken. Maar een 2e nabloeding gooide de plannen in het honderd.
Dezelfde procedure volgde als een dag eerder. Weer geen spuiter, maar nu was de lidocaïne met adrenaline aangepast, maar waarom begint het later dan toch weer te bloeden? Ook nu was het nodig om bloed te geven. Later hoorden we dat er een allergische reactie was geweest, maar met extra medicatie was e.e.a. toch goed gegaan.
Als we in het guesthouse aankomen zijn Neeltje en Elisabeth weer terug gekomen.

Dinsdag 17 februari
Die dag stond er een heel klein kindje op het OK programma. Een meiske van 7 mnd met een gezichtsspleet. Het Re oogje kon niet meer dicht en werd daardoor bedreigd…..Toch maar opereren, maar dan wel samen anesthesie geven en dr Alam voor de 2e tafel laten zorgen. Er paste een tubeje 3,5mm in, eventueel had ik ook nog een rechte tube 3.0mm gehad. Alles ging heel goed, op chirurgisch en anesthesie gebied en dat is dan heel bijzonder!
Later die dag zijn er problemen met de N2O knoppen, het ene toestel geeft alleen nog 100% zuurstof, daarom verhuizen wij een kind,slapend en wel, van de ene naar de andere tafel. Cees is daardoor genoodzaakt om iets onder locaal of spinaal te doen. Dr Alam vond het niet nodig om er een techneut naar te laten kijken. Ter overbrugging kwam hij met een klein rotameterblok uit het jaar nul, het had ook een kleine verdamper. We hebben dat voor 2 patiënten gebruikt.

Woensdag 18 februari
We moesten deze dag vroeg klaar zijn vanwege de sluitingsceremonie.
Het was onze laatste volle werkdag alweer. Aan het einde van de dag namen we alvast de anesthesie spullen mee die terug moesten naar Nederland.
Corien en ik zaten na de ronde al in de auto toen we door Cees terug werden geroepen: de derde palatum nabloeding!! Je zou er mismoedig van worden, maar ook zijn we inmiddels bedreven in de procedure. Het is een lastige intubatie met de achtergebleven kaak, maar Corien kreeg er toch vlot een tube in. HULDE!
Deze dame heeft genoeg aan één zak bloed. Voor de volgende en laatste dag werd besloten om de tranexamine aan het einde van de OK preventief te geven en post operatief nogmaals te herhalen. Eén palatum werd geannuleerd, het werd te laat en dan zouden we er voor mogelijke complicaties niet zijn.

De sluitingsceremonie was een aaneenschakeling van politieke praatjes en zakte Corien nog (letterlijk) door haar stoel. Gelukkig hoefden wij beiden geen speech te houden! Tot slot hadden dr. Swapan en dr. Spauwen nog een presentatie voorbereid, maar toen was de belangstelling tot onder het nulpunt gedaald. Het eten was belangrijker.
Onze beloning voor ons werk bestond uit een plaquette en een Bangladress en voor de heren een shirt.

Donderdag 19 februari
Een halve dag opereren, zou dat lukken?
Ja, dat ging goed. Cees had één operatie minder omdat de patiënt niet kwam opdagen en Paul zijn programma was al niet al te groot.
Neeltje en Elisabeth kwamen ons ophalen en samen gingen we dan toch eindelijk naar de markt om gezellig inkopen te doen voor de thuisblijvers. Na de lunch bij Ity in het Stefanhouse gingen we om 16.00 uur naar het HCH. Neeltje had daar een zakelijke bespreking, Cees was daar ook bij voor de support. De rest van het gezelschap vermaakte zich met spelen met de kinderen en we maakten een wandeling in het dorpje rond het kinderhuis. Een hele stoet kwam achter ons aan.
’s Avonds hebben we nog heel gezellig in het guesthouse gezeten met Shamim.

Vrijdag 20 februari
Om 8 uur zitten we aan het ontbijt. Het was de bedoeling om 8.30 uur te vertrekken naar Dhaka. Het werd een uur later….. de bus reed nog snel achteruit tegen een gevel. Kon desondanks toch opgeladen worden.
’s Middags, in Dakha, wachtte ons een teleurstelling: de parelwinkels waren dicht: “vrijdagssluiting”, wel konden we nog naar een ander winkelcentrum, maar die had veel minder keus in parels. Neeltje prees zich gelukkig dat ze haar bestelling al gekocht had.
’s Avonds gaan we met Shamim naar de Dutch club, daar staat de barbecue aan. Het eten smaakte prima en het is zo ongeveer de enige plek in Dhaka waar een glas wijn te krijgen was.

Zaterdag 21 februari
Na een niet al te beste nachtrust begon de dag vroeg. Om 6.30 uur zaten we aan het ontbijt. Zeven uur stapten we in de auto die ons naar de luchthaven bracht. Na het inchecken hadden nog tijd genoeg om wat te lezen. Om 9.40 uur vertrok het vliegtuig richting Dubai, daar hadden we een korte overstap. 18.45 uur plaatselijke tijd landde het vliegtuig in Dusseldorf.
Weer bijna thuis….

Aafke Wiersma Lautenbach,
Minnertsga, Februari 2009