Plastic Surgery Camp maart 2014 (Nigeria)

Deze missie had een lange voorbereiding: In maart 2013 zouden wij met dit team ook al naar Nigeria gegaan zijn, ware het niet dat door onrusten rondom verkiezingen de Nederlandse ambassade een negatief reisadvies had afgegeven. Gelukkig dit jaar geen onrusten behalve dat onze paspoorten met visa van de Nigeriaanse autoriteiten pas een dag voor vertrek met spoedkoerier bij ons weer terecht kwamen.
Om 5u ‘s ochtends op 15 maart Schiphol vertrokken. Met zoals gebruikelijk ieder lid van het team het maximum van twee koffers van 23kg vol met materiaal om op de operatiekamers te gebruiken; zoals steriele handschoenen, afdekmateriaal, hechtmateriaal, beademingstubes, monitoren, kinderspinaalnaalden, chirurgisch materiaal maar ook verbandmiddelen en knuffels voor de kinderen en veel meer.

Het team bestaat deze missie deels uit ervaren Nigeria-gangers, deels uit nieuwelingen:
Dr. Cees Spronk, plastisch chirurg en mede-oprichter van het ziekenhuis in Mangu,
Dr. Jan-Willem Kortleve, plastisch chirurg uit Heerlen,
Dr. Ina Groustra, anesthesioloog thans werkend in Beverwijk,
Pieter Benjamins, anesthesie assistent in Lelystad werkzaam,
Linda van der Meulen en Femke Annema, beiden zijn operatieassistentes in het MC Leeuwarden,
Estelle Bell, plastisch chirurg in opleiding uit Zwolle.

Op het vliegveld in Abuja ontstond een spannend moment toen, na enig oponthoud, de douane beambte ons liet weten in het vervolg een zeer uitgebreide lijst van inhoud van alle koffers te verlangen, ons toch door te laten met de woorden “times are changing, sir”. Een mooie gedachte, ook om over te dragen aan de volgende missie-groep.

In het busje, hobbelend over de dirtroad op weg naar Mangu zinkt het pas in: we zijn er, dit is Nigeria.

Na het ziekenhuis terrein te hebben verkend, viel me op dat iedereen zo verwelkomend en dankbaar is voor het feit alleen al dat we (en vooral de locale held dr Spronk) er zijn.
Al meteen, nog voordat we in functie waren, snelde een vader met kind op ons af, maar hield gepaste afstand. Van ver kon je al zien dat het kind wat hij aan haar hand hield door vreselijke brandwonden in het gelaat en hals was getekend.
Wij zagen hen de volgende dag als een van de eerste patiënten op de screeningsdag waarop zich zo’n 200 patiënten zich hadden gemeld. Non-stop patiënten en hun ouders gezien en op de lijst gezet voor het opereren de 9 dagen daarna. Toen de programma’s vol waren, hebben we nog zeker 25 patiënten voor de volgende missie, in oktober 2014 gepland.

 

Er meldden zich veel kinderen en volwassenen met brandwondcontracturen aan armen, romp of benen maar ook veel genito-urinaire problematiek, zoals ambigue genitalia en hypospadieen en aangeboren afwijkingen zoals een gespleten lip en/ of gehemelte.
Het was erg waardevol om te ervaren dat ondanks de korte duur van ons verblijf in Nigeria we een bijdrage hebben geleverd aan duurzame zorg. Zo kwamen veel patiënten halfjaarlijks terug om een volgende reconstructiefase aan te gaan. Het was bijvoorbeeld dit keer aan ons om een 16 jarig meisje, Ado, met door brandwonden verminkt gezicht, welke een eerste stage neusreconstructie in oktober 2013 had gehad om nu de voorhoofdslap te klieven en een ooglidreconstructie uit te voeren. Ook hebben we dit keer de forse contractuur van haar enige hand met drie vingers kunnen opheffen. Hiermee hebben we weer een stap in het verbeteringsproces gezet naar een functioneler leven voor Ado en haar familie.

 

Deze missie was ook bijzonder vanwege de verhuizing van de OK die gepland stond halverwege ons verblijf van 2 weken. Allereerst was het nog de vraag of we alle patiënten wel zouden kunnen opereren, aangezien de generator het leven had gelaten, en zonder stroom werken; dat werd pas echt een uitdaging. Gelukkig kon de generator van ons guesthouse en die van de afdeling radiologie naar de OK verplaatst worden, zodat alles doorgang kon vinden.

De zaterdag was gepland voor de verhuizing: de nieuwe OK was in gereedheid gebracht in onze afwezigheid. Helaas staat nog een container vol OK apparatuur ergens aan de Afrikaanse kust, te wachten op allerlei bureaucratische goedkeuring. Het materiaal van de oude OK ruimte ging dus allemaal naar de nieuwe OK, die mooi licht en schoon en ruim is. Wel moeten we uiteraard nog steeds heel zuinig blijven doen met alle spulletjes waar we eerder ook mee werkten. Iedereen hielp mee: het OK personeel, de leerling verpleegkundigen, de lokale artsen en verpleegkundigen en het was dan ook zo gepiept.

 

De dag voor de verhuizing was de dag waar we eigenlijk allemaal tegenop hadden gezien: het was de dag dat we “dat ene meisje” gingen opereren. Gezien haar forse verbrandingen in het gelaat en contractuur van haar hals, waren de anesthesiologische risico’s groot, zoals we ook haar ouders geduldig hadden uitgelegd. Gelukkig verliep de anesthesie en operatie zonder enkel probleem en kon het grote defect met huidtransplantaten bedekt worden.

 

Op OK is het soms een drukke bedoening met betrokken kijkers, wat in stress situaties nog wel eens onhandig kan uitpakken, maar met een vriendelijk doch dringend woord staat iedereen weer met de neus dezelfde kant op. Iedereen wil meewerken en het werkethos ligt hoog, hierdoor krijg je ook een goede teambuilding.
Het doet mij goed dat de lokale artsen ook gemotiveerd zijn om mee te werken en te leren. Hopelijk zorgen we zo voor goede kennis en kunde overdracht.

In totaal hebben we op deze missie 95 patiënten geopereerd in 9 OK dagen die goed gevuld waren.
Eenmaal over de helft, vloog de tijd voorbij en voordat we het wisten zaten we aan het afscheidsdiner met de ziekenhuisdirecteur en hoofdverpleegkundigen waar we nogmaals, en nu officieel bedankt werden; zo oprecht en vol positivisme dat ook dit me weer raakte.
Onze twee weken hier waren goed: ik ben enthousiast over wat we voor de lokale mensen en patiënten hebben kunnen betekenen en blij dat we- dat wat we kunnen doen- ook doen! Wat deze missie voor mij en mijn toekomst betekent, is bevestiging van die gedachte. Dat hoop ik met dit verslag op u te hebben overgebracht.

Estelle Bell