Plastic Surgery Camp maart 2016 (Nigeria)

Team:

Cees Spronk, Plastisch chirurg, teamleider
Floris de Graaf, Plastisch chirurg
Gert Scheepstra, Anesthesioloog
Ingrid de Visser, Anesthesie medewerker
Geesje Bonhof, Anesthesie medewerker
Annet Brouwer, Operatie assistent
Rolien Koomans, Operatie assistent
Patrick Ferdinandus, Plastisch chirurg i.o. (verslag)

Ziekenhuis: COCIN Hospital and Rehabilitation Centre, Mangu

Zaterdag (de reis)

Iedereen is wel eens op een schappelijker tijdstip op Schiphol aangekomen, maar toch is het energiepeil hoog. Op de vlucht naar Frankfurt zitten we volledig verspreid in het vliegtuig, maar gelukkig kunnen we het tweede stuk wel als groep bij elkaar zitten.
Alhoewel dit maar tot beperkte interacties leidt, want het was toch wel een erg kort nachtje geweest voor de meesten, dus een dutje was welkom.
Nog amper het vliegtuig uit worden we traditioneel verwelkomd in Nigeria door onze eerste stroomuitval. We weten tenminste wel gelijk allemaal waar we aan toe zijn.
Na lang wachten bij immigratie en soepel door de douane wacht Kefas en ‘zijn team’ ons op buiten het vliegveld.

Zaterdagavond

De eerste avond slapen we bij de nonnetjes in DRACC. Hele moderne nonnetjes wel te verstaan met tot vele hun vreugde een uitstekend Wifi netwerk. Zo kon het thuisfront op de hoogte gebracht worden van de soepele reis. Na een lekker maaltijd met een op zijn minst te noemen bijzonder biertje ernaast (Orojin), ging het kaarsje bij een ieder vroeg uit. Net zoals dr. Spronk hadden allen ‘geslapen als een os’.

Zondag

Regen, bizar veel regen voor deze tijd van het jaar. We hadden het vannacht al gehoord, maar dit leek wel Nederlands weer. Wat natuurlijk prima uitkwam, want voor 7 uur in een auto zitten kan het maar beter niet te warm zijn. Vele militaire controles onderweg, maar alleen maar lachende gezichten. Na nog een enkele stop om een paar kleine glibberige bananen te kopen komen we rond half drie aan bij het Cocin Hospital in Mangu.
Na een snelle kamerverdeling en kennismaking met de ‘locals’ gaan we in afwachting op het eten kijken bij een wedstrijd damesvoetbal op een nabijgelegen voetbalveld. Al snel rees de vraag of we nu gingen om te kijken of om bekeken te worden.
In de paar woorden Hausa die we onderweg geleerd hebben begroeten we iedereen. Na onze eerste maaltijd van Fibi is het tijd voor complete ontspanning met een wijntje en een spelletje.

Maandag

De eerste werkdag is aangebroken. Na inspectie van het OK-complex gaan Cees, Gert, Floris en ikzelf naar de polikliniek om patiënten te zien. De dames blijven op OK om aldaar alles in orde te brengen. Bij aankomst op de polikliniek staan al honderden mensen te wachten, dus werk aan de winkel. Na een chaotische start vinden we in de loop van de ochtend een redelijk ritme en kunnen we nadat we tientallen patiënten voor OK hebben opgezet wel een lunchbreak gebruiken. Na echte Hollandse pannenkoeken kunnen we er de rest van de middag weer goed tegenaan. We zien bijzondere casus, zoals: epispadie, Tessier cleft, faciale neurofibromatose, maar vooral heel veel brandwondcontracturen en keloiden.

Helaas kunnen we niet iedereen helpen, vaak omdat de problemen binnen een ander specialisme valt, maar helaas soms ook door de lokale beperkingen in zorg. Na een lange intensieve dag hebben we een goede start gemaakt met het vullen van onze OK-programma’s en maken we vermoeid de stand van zaken op met een koud colaatje op onze binnenplaats.
Na het eten vermaken we ons met een spelletje, ondanks dat de stroom ons opnieuw in de steek laat.

Dinsdag

Het is zover, er gaat geopereerd worden! Het moment van de waarheid is aangebroken. Gelukkig zijn we volledig op kracht na een ontbijt met lokale oliebollen (Cincin). Natuurlijk is het wennen en natuurlijk is het anders, maar al snel zit het ritme erin. Maar zoals te verwachten, gebeuren er al snel onverwachte dingen. Patiënten die niet komen, waar we wel op gerekend hadden en ook patiënten die niet op de lijst stonden, maar er wel waren. Al met al werd de eerste dag een lange dag, mede omdat dr. Spronk nog ‘een paar’ patiënten op de polikliniek moest zien tussendoor. Toch kunnen we concluderen dat we met z’n allen goed gewerkt hebben de eerste dag, maar dat we liever ietsjes eerder klaar waren geweest. Na nog een kort moment van ontspanning, gaat letterlijk en bij de meesten ook figuurlijk het licht al voor tien uur uit.

Woensdag

Erg opmerkelijk, maar op dag 2 voelt het al heel normaal om om 8 uur naar de OK te lopen. Routine zal je niet snel ontwikkelen, daar zijn de werkzaamheden te bijzonder voor en het ontbijt met lauwe slappe patat wat te afwijkend voor. Na een visite op de afdeling gaan we snel aan de slag. We proberen het tempo hoog te houden, want er komt een delegatie van de ambassade uit Abuja op bezoek. Tijdens de lunch praten we met ons bezoek, maar niet te lang, want er moet echt nog serieuze kost geopereerd worden in de middag. Dr. Spronk en ikzelf hebben een patiënte met zeer uitgebreide brandwonden contracturen on de liezen opstaan. Ook dr. de Graaf wacht een behoorlijke uitdaging met een patiënt met zeer uitgebreide neurofibromatose in het gelaat. Mocht het ons nog niet helemaal duidelijk zijn, we zijn in een andere wereld met andere en ernstige pathologie aanbeland. Tijdens het laatste beetje zonlicht gaan Annet en ikzelf een stuk hardlopen. Na terugkomst is het etenstijd en daarna rust. Of in mijn geval mijn administratie bijwerken en mijn ‘dagelijks’ stukje verslag schrijven van de laatste 2 dagen.

Donderdag

Vandaag wachten de grotere uitdagingen die niet de eerste twee dagen gepland werden om even ‘ in te kunnen komen’. Na de visite gaan we naar OK met vandaag de focus op correcties van hypospadie. Nadat ik een aantal verbandwissels heb gedaan en een aantal patiënten met ontslag heb gestuurd sluit ik me aan bij dr. Spronk op de OK.

Na een soepele ochtend en een smakelijk lunch met yams volgt de uitdaging van de dag. Een jongetje waar door brandwonden zijn kin aan zijn borst verlittekend was. Met name een uitdaging voor dr. Scheepstra, want intuberen kan pas nadat een release van het littekenweefsel in de hals heeft plaatsgevonden. Ook na de release was intuberen ook een hels karwei, maar gelukkig kon patiënt goed beademend worden met een larynxmasker. De verdere procedure en release waren opzienbarend en het resultaat verbazingwekkend. Zonder andere operaties of patiënten te niet te doen, maar dit is toch voor mij wel echt het summum van het verschil maken.

Vrijdag

Vrijdag kan ik weinig over vertellen. In de nacht, ben ik, net als andere collega’s ziek geworden, iets van het maag-darm soort met behoorlijke koorts. Niet in staat om me überhaupt door de kamer te bewegen ben ik in bed blijven liggen. De meesten hebben een moedige poging gedaan, maar in de loop van de dag heeft de ziekte alle teamleden geveld. Niet alle geplande operaties konden daardoor door gaan.

Zaterdag

De dapperen onder ons staan op tijd op om in ieder geval 1 patiënt van het programma van vrijdag nog te opereren, maar dit blijkt een zware opgave. De rest van de dag is met 1 woord te beschrijven: maag-darm-malaise. In de loop van de middag maak ik nog een wandeling met Annet richting de rivier, maar meer energie dan dat wordt er die dag niet gebruikt.

Zondag

Iedereen heeft geleden onder de maag-darm malaise. Ondertussen worden sommigen al wat beter, anderen wat minder, echt fris is nog niemand. Met de ‘fitste’ wordt onder leiding van dr. de Graaf een tochtje naar Mangu ondernomen. Na een wandeling door het centrum, met helaas gesloten winkels, wordt er een drankje genuttigd bij het Green Lantern Hotel. Animo om net als vele locals Engels voetbal op tv te kijken was er niet en toen ‘natures call’ zich weer melde zijn we spoedig teruggegaan naar het guesthouse.

Maandag

Back to work! Helemaal fris en fruitig, tenminste als uitgedroogd beurs fruit. Iedereen heeft de stijgende lijn te pakken, maar niemand is nog de oude. Na visite en een aantal verbandwissels sluit ik aan op OK. Bij de verbandwissels gelukkig niets dan goede genezing, ook bij een patiënte met zeer uitgebreide huidtransplantaten in beide liezen. Nadat we tegen zeven uur weer terug zijn bij het guesthouse kunnen we alleen maar concluderen dat we gewerkt hebben alsof er niets aan de hand was. Schouders eronder en gaan. Met soms even een extra keertje zitten op een kruk of extra sanitaire stop. De macaroni met Hollandse invloeden was de eerste warme maaltijd in dagen die iedereen met smaak en zonder nare consequenties verorberden.

Dinsdag

Na een tegenvallende nacht en nog een kleine terugslag qua gestel besluiten de meesten toch maar aan een antibioticakuur te beginnen. Of dit nu direct vruchten afwerpt of dat we bijna het maag-darm euvel zelf overwonnen hebben weten we niet, maar iedereen voelt zich in de loop van de dag bijna 100%. Na een hele ochtend verbandwissels, pik ik nog net het laatste stukje van een herstel van een duimcontractuur mee. Tijdens de lunch wordt door iedereen eindelijk weer met smaak gegeten, maar dat kon ook haast niet anders, want het verse brood van Fibi was heerlijk. Na de lunch nog ‘maar’ 2 operaties. Deze uitgebreide ingrepen zorgen ervoor dat we nog maar net voor het donker de guesthouse weer bereiken. Iedereen is fit en er wordt lekker gegeten. En ondertussen naar traditie spelen we nog een spelletje kaarten voor het slapen gaan.

Woensdag

Ik ben ruim voor de wekker wakker, dus tijd om eindelijk de baard eraf te scheren en om de administratie van gisteren bij te werken. Door tijdnood 2 operaties naar vandaag doorgeschoven, dus we zullen er weer keihard tegenaan moeten, maar dan nu eerst een stevig ontbijt! Na de visite met vele foto-momenten met de patiënten sluit ik mezelf weer op in de ‘dressing room’ om verbandwissels te doen.

Het zijn er vele en ben tot de lunch wel zoet. Na de lunch opereer ik mee en rond zes uur maken we een einde aan deze dag. We zijn 1 patiënt aan schema ingelopen, maar ook morgen zullen we nog een mooie operatiedag voor de boeg hebben. Voor het eten ga ik met Annet en Floris naar het internetcafé in Mangu. Honderden berichten verder, kan ik eindelijk op internet, maar tevergeefs. De kaarten die ik online wilde kopen zijn niet beschikbaar. Annet en ik gaan hardlopend terug vanuit Mangu, net op tijd om voor het donker thuis te zijn. Na het eten ga ik aan de studie, er zit namelijk in mei een NVPC-examen aan te komen. Life goes on…

Donderdag

De laatste volle operatiedag en genoeg te doen. Na mijn gebruikelijke ochtendronde en verbandwissels ben ik vandaag vroeg op OK. Zowel met Floris als met Cees opereer ik aan een aantal patiënten mee. Ook deels zelfstandig omdat Cees aanwezig moet zijn bij de plechtigheid voor de officiële opening van ons guesthouse.

Oude guesthouse

Nieuwe guesthouse

Opening nieuwe guesthouse

’s Middags werken we ons programma af en zijn al rond vijf uur bij het guesthouse, waar we genieten van een redelijk koud biertje. Er wordt gezellig geborreld, waarbij dr. Luka en dr. Patience zich hebben aangesloten. Na weer wat studietijd is het spelletjes en borrelnoten tijd.

Vrijdag

De laatste paar operaties worden door Cees gedaan. Samen met Floris, Rolien, Ingrid en Geesje loop ik de laatste visite ronde. Daarna gaan we druk aan de slag met de vele verbandwissels die op deze laatste dag gepland zijn. Haast alle wonden zijn heel fraai en rustig aan het genezen en we vertrekken dan ook met een goed gevoel naar de lunch. Na de lunch gaan we naar de lokale markt. Het is minder druk dan normaal in verband met goede vrijdag, maar nog steeds een heel schouwspel. Daarnaast zijn wij ook een behoorlijke trekpleister met onze witte koppen.

Na de markt werk ik de laatste administratie bij en schrijf het laatste stukje van mijn verslag op deze laptop, want deze laptop blijft hier achter. In totaal hebben we ondanks onze dagen van lichamelijke zwakte en maag-darm dramatiek 82 patiënten geopereerd. Nog belangrijker hebben haast al deze patiënten tot nu toe een goede uitkomst laten zien na de ingreep. De eerste gasten druppelen nu binnen voor ons diner met de lokale staff, maar toch gaan Annet en ik voor de laatste maal nog even snel een stukje hardlopen. Na een geslaagd diner met vele dankwoorden van Kefas en andere locals wordt afscheid genomen van de lokale staff

Zaterdag (de terugreis)

We staan op tijd op, maar ons plan om op tijd weg te gaan wordt gedwarsboomd door ‘Sanitation Day’. Een dag waarop de wegen ‘opgeknapt’ worden door diepe gaten op te vullen met afval. Dit leidt ertoe dat we niet voor 9 uur weg kunnen rijden. We moeten gelijk tanken, dit blijkt een hele opgave, want het is erg druk bij het tankstation. Gelukkig wordt 1 van onze chauffeurs herkend als coach van het lokale damesvoetbal elftal en krijgen we voorrang.

Desondanks zijn we pas ruim een uur later op pad dan gepland. Na een lange en warme 6 uur in de auto komen we aan in Abuja. Door de vertragingen in de ochtend hebben we geen tijd meer om te gaan kijken in het ‘souvenirsdorp’, maar gelukkig wel om wat te eten bij ‘Mr. Bigs’ (Nigeriaanse KFC). Binnen een half uur zijn we nu bij het vliegveld, bijna 6 uur voordat we moeten vliegen. We kunnen vlot door de check-in en douane en hebben dus nog vele uren om door te brengen op het vliegveld. Na wat kaarten, lezen, babbelen en minimaal shoppen in veel te dure taxfree winkels kunnen we aan boord. Na de maaltijd gaat iedereen slapen. Op Frankfurt aangekomen is het tijd voor koffie en Wifi (voor velen voor het eerst in 2 weken). Annet, Geesje en ik gaan nog taxfree shoppen en dan is het alweer tijd voor het laatste stukje naar Schiphol. Op Schiphol aangekomen worden de meesten opgewacht door hun geliefden. We nemen afscheid met het vooruitzicht dat we binnenkort bij Gert in Almere bijeen zullen komen voor ‘de nabeschouwing’.

Patrick Ferdinandus, maart 2016