Plastic Surgery Camp oktober/november 2014 (Nigeria)

Verslag van Cees Spronk

De omstandigheden in Nigeria (Boko Haram, Ebola) waren niet gunstig deze keer. Het bleek onmogelijk om met een compleet team te gaan. Omdat er toch veel werk te verzetten was (het nieuwe operatiekamermateriaal moest uitgepakt en de operatiekamer ingericht) en omdat de mensen op ons rekenden en er heel veel aanmeldingen waren, zijn Neeltje en ik met zijn tweeën gegaan.

De heenreis via Frankfurt verliep voorspoedig; geen enkel probleem bij immigratie of douane. In Abuja stond Kefas klaar met de nieuwe schoolbus om ons op te halen. De eerste nacht werd als gewoonlijk doorgebracht bij de Sisters of Divine Love in Abuja. De volgende dag naar Mangu, waar we het hele guest-house nu voor ons tweeën hadden.

Op maandag zijn we eerst naar de o.k. gegaan om de zaak te inventariseren. Het nieuwe materiaal bleek nog niet uitgepakt, hoewel ik dat i.v.m. verzekering wel gevraagd had. Neeltje bleef in de o.k. om te helpen de dozen uit te pakken en ik ging naar de outpatientdepartment om alle patienten te checken. Dat waren er ver boven de honderd! Ik heb me niet laten opjagen en heb voor elke patient rustig de tijd genomen. Toen het om 6 uur donker werd ben ik gestopt om de volgende dag verder te gaan.

Kleine kinderen en gecompliceerde gevallen die echte narcose nodig hadden werden geregistreerd voor maart 2015. Voor deze twee weken heb ik zo’n veertig patiënten op de lijst gezet. Voor maart zijn uiteindelijk 65 patiënten al geregistreerd! Dinsdag dus de patiëntenregistratie afgemaakt en mij vervolgens ook naar de o.k. begeven om alle nieuwe spullen te helpen installeren.

Er waren wel wat teleurstellingen: met name de vier instrumentenkasten waren zo slecht verpakt dat er geen zonder deuk uit de dozen kwam en vrijwel alle glazen deuren waren stuk! De operatietafels en grote operatielampen werkten gelukkig goed. Maar drie kleine o.k.lampen deden het niet. Die heb ik maar gedemonteerd en mee teruggenomen. De autoclaaf bouwde geen druk op, wat veroorzaakt bleek door een lekkende klep en een verkeerd gemonteerde klep, wat we gelukkig hebben kunnen verhelpen.

De technische man, Agabus, is een slimme jongen die heel wat voor elkaar krijgt. Een groot probleem bij de installatie was ook dat de netspanning vaak zakte tot zo’n 120 ?Volt! Dan doet vrijwel niets het meer. De spanningsstabilisator die ook bij de nieuwe uitrusting hoort, miste een verbindingskabel, zodat die niet geïnstalleerd kon worden. Agabus heeft in Jos een paar lichte stabilisators gekocht om per apparaat te gebruiken, maar een spanning van 120 Volt kunnen die niet aan; hooguit naar 180 Volt, in elk geval iets. Alles bij elkaar hadden we dinsdag tegen de avond de zaak toch zover op orde dat er de volgende dag geopereerd kon worden.

Uiteraard was het wat spannend om met alleen de lokale artsen en lokaal operatiekamerpersoneel te gaan werken, maar het ging heel goed. Dr. Michael, een jonge Nigeriaanse arts was heel goed in infusen prikken. Hij doseerde ook de anesthesiemiddelen. Bij alle patiënten gebruikte ik veel “jungle juice”, een sterk verdunde plaatselijke verdoving met adrenaline, zodat er vrijwel geen bloedverlies was en slechts heel lichte narcose gegeven hoefde te worden. Bij geen enkele patiënt is er ook maar enig probleem geweest. De zuurstof is maar een keer even aan geweest!

Ook de twee andere jonge artsen waren erg enthousiast, maar zij moesten ook verder voor het ziekenhuis zorgen en konden dus tot hun spijt lang niet altijd op de o.k. zijn. We opereerden de dagen goed vol en aan het eind van de zeven o.k.dagen hadden we 38 patiënten geopereerd, waarbij een aantal heel lastige klussen.

Op Zaterdag zijn we naar Jos geweest, waar ik een erg goed onderhoud gehad heb met de vertegenwoordiger van de Leprastichting, Lex Merlijn. Donderdag zes november hadden we onze traditionele afscheidsmaaltijd met de artsen en het management. Dit was weer heel gezellig en goed voor de onderlinge contacten.

Op Vrijdag terug naar Abuja, nog even een bezoek aan de Nederlandse ambassade en s’avonds laat weer met de Lufthansa naar Europa. Op de heen- en terugweg werd op het vliegveld in Abuja onze temperatuur opgenomen in verband met de ebola-epidemie, maar gelukkig geen probleem.

Al met al deze keer een bijzondere reis, die ondanks alle toestand toch zeer bevredigend verlopen is. Iedereen vond het fantastisch dat we toch gekomen waren en de patiënten die tot maart moeten wachten, toonden begrip. We kunnen ze in maart natuurlijk niet in de steek laten!

Oenkerk, 9 november

Cees Spronk
Plastisch chirurg